ประกันสังคมคืออะไร? สิทธิที่มนุษย์เงินเดือนควรรู้

เนื้อหาในบทความนี้ (คลิกเพื่ออ่านพาร์ทที่สนใจได้เลย!!)

1. ทำความรู้จักกับประกันสังคมกันดีกว่า

2. ประเภทของประกันสังคมตามมาตราต่าง ๆ

3. เปรียบเทียบลักษณะประกันสังคมตามมาตราต่าง ๆ

4. ในกรณีที่ลาออก ควรส่งประกันสังคมต่อหรือไม่?

5. สรุปเกี่ยวกับประกันสังคม

ทำความรู้จักกับประกันสังคมกันดีกว่า

ประกันสังคมเป็นระบบที่จัดตั้งขึ้นเพื่อสร้างหลักประกันให้แก่ผู้ประกันตนในด้านต่างๆ เช่น การรักษาพยาบาล การเงินชดเชยในกรณีว่างงาน เงินบำนาญ และการคุ้มครองด้านอื่นๆ ที่เกี่ยวข้องกับสวัสดิการของแรงงาน โดยสำนักงานประกันสังคม (สปส.) เป็นหน่วยงานที่ดูแลและบริหารระบบนี้ ซึ่งเป็นไปตามพระราชบัญญัติประกันสังคม พ.ศ. 2533 และที่แก้ไขเพิ่มเติม

ระบบประกันสังคมมีความสำคัญอย่างมากโดยเฉพาะกลุ่มผู้ใช้แรงงาน เพราะช่วยลดภาระทางการเงินและสร้างความมั่นคงในการดำรงชีวิต ไม่ว่าจะเป็นการได้รับค่ารักษาพยาบาลกรณีเจ็บป่วย เงินชดเชยเมื่อว่างงาน หรือเงินบำนาญหลังเกษียณ นอกจากนี้ ยังมีส่วนช่วยกระตุ้นเศรษฐกิจโดยทำให้แรงงานมีความมั่นใจและพร้อมที่จะบริหารจัดการชีวิตได้ดียิ่งขึ้น

ประเภทของประกันสังคมตามมาตราต่าง ๆ

ประกันสังคมในประเทศไทยแบ่งออกเป็น 3 มาตราหลัก ซึ่งแต่ละมาตรากำหนดเงื่อนไขและสิทธิประโยชน์ที่แตกต่างกันตามสถานะของผู้ประกันตน ได้แก่

1. มาตรา 33 (สำหรับลูกจ้างในสถานประกอบการ)

   • ผู้มีสิทธิ: ลูกจ้างที่ทำงานในสถานประกอบการที่มีลูกจ้างตั้งแต่ 1 คนขึ้นไป

   • การจ่ายเงินสมทบ: นายจ้าง ลูกจ้าง และรัฐบาลร่วมกันจ่ายเงินสมทบเข้ากองทุนประกันสังคม

   • สิทธิประโยชน์: คุ้มครอง 7 กรณี ได้แก่ เจ็บป่วย คลอดบุตร ทุพพลภาพ เสียชีวิต สงเคราะห์บุตร ชราภาพ และว่างงาน

2. มาตรา 39 (สำหรับผู้ที่เคยเป็นลูกจ้างและลาออกแต่ต้องการรักษาสิทธิประกันสังคมต่อ)

   • ผู้มีสิทธิ: อดีตลูกจ้างที่เคยอยู่ในระบบมาตรา 33 อย่างน้อย 12 เดือน และลาออกจากงาน

   • การจ่ายเงินสมทบ: ผู้ประกันตนจ่ายเงินสมทบเอง โดยไม่มีส่วนของนายจ้าง

   • สิทธิประโยชน์: คุ้มครอง 6 กรณี ได้แก่ เจ็บป่วย คลอดบุตร ทุพพลภาพ เสียชีวิต สงเคราะห์บุตร และชราภาพ (ไม่มีสิทธิในกรณีว่างงาน)

3. มาตรา 40 (สำหรับแรงงานอิสระและผู้ประกอบอาชีพส่วนตัว)

   • ผู้มีสิทธิ: บุคคลทั่วไปที่ไม่ได้เป็นลูกจ้างในระบบมาตรา 33 และต้องการเข้าระบบประกันสังคมโดยสมัครใจ

   • การจ่ายเงินสมทบ: ผู้ประกันตนจ่ายเองเต็มจำนวน โดยเลือกแผนความคุ้มครองตามระดับเงินสมทบที่ต้องการ

   • สิทธิประโยชน์: คุ้มครองกรณีเจ็บป่วย ทุพพลภาพ เสียชีวิต และชราภาพ (ขึ้นอยู่กับแผนที่เลือก)

เปรียบเทียบลักษณะประกันสังคมตามมาตราต่างๆ

ในกรณีที่ลาออกควรส่งประกันสังคมต่อหรือไม่

เมื่อออกจากงานแล้ว ผู้ที่เคยอยู่ภายใต้ประกันสังคมมาตรา 33 ควรพิจารณาสมัครเป็นผู้ประกันตนตามมาตรา 39 เพื่อรักษาสิทธิ์ด้านการรักษาพยาบาล และเงินบำนาญ

อย่างไรก็ตาม หากมีรายได้จากอาชีพอิสระ อาจเลือกเข้าสู่มาตรา 40 แทน ซึ่งมีแผนให้เลือกตามความต้องการและงบประมาณของแต่ละบุคคล

ข้อดีของการทำประกันสังคมต่อ

• รักษาสิทธิประโยชน์ด้านการรักษาพยาบาลโดยไม่ต้องเริ่มต้นใหม่

• ได้รับเงินบำนาญเมื่ออายุครบกำหนด

• มีการคุ้มครองในกรณีเสียชีวิตหรือทุพพลภาพ

ข้อเสียของการทำประกันสังคมต่อ

• ต้องจ่ายเงินสมทบเอง โดยไม่มีนายจ้างช่วยออกเงินให้

• สิทธิประโยชน์อาจลดลงในบางกรณี เช่น ไม่มีสิทธิประโยชน์กรณีว่างงานสำหรับมาตรา 39

สรุป

ประกันสังคมเป็นสิทธิที่สำคัญที่ช่วยให้ประชาชนได้รับความคุ้มครองทางสังคมและลดความเสี่ยงทางการเงินในกรณีฉุกเฉิน

การเลือกมาตราที่เหมาะสมขึ้นอยู่กับสถานการณ์และความต้องการของแต่ละบุคคล การวางแผนและศึกษาสิทธิประโยชน์ของแต่ละมาตราจึงเป็นสิ่งจำเป็นเพื่อให้ได้รับประโยชน์สูงสุดจากระบบประกันสังคม